Gokken, problemen en kansspelverslaving
Gokken, problemen en kansspelverslaving.
Problemen krijgen door gokken wil je niet en krijg je ook niet vanzelf. Dit is afhankelijk van jouw gokgedrag en de consequenties die volgen. Gok je regelmatig maar heb je er eigenlijk geen tijd en/of geld voor, dan kun je spreken van een probleem. Dat probleem wordt groter als je verslaafd raakt aan het kansspel. Wat zijn de mogelijke oorzaken van problematisch gokgedrag?
Het begint vaak met kleine gokjes en daarna beetje bij beetje wordt het steeds meer of groter. Bijvoorbeeld een enkel spelletje wordt een vaste reeks van steeds meer gokmomenten of de weddenschap om een stuiver wordt een euro en relatief snel, een tientje of hogere bedragen. Vaker gokken en hogere inzetten zorgen voor meer en grotere spannende momenten. Het beloningssysteem in onze hersenen wordt hiermee vaker en langer aangezet. De regelmatige aanmaak van hormonen, adrenaline en goed gevoelsstoffen die hierbij vrijkomen, zullen een drang en verlangen naar nog meer doen ontstaan.
De verslavende elementen bij het kansspel zijn de spanning van geld winnen of verliezen en denken dat je invloed kunt uitoefenen op de uitkomst van het kansspel. De aantrekkingskracht van het gokken (voor velen) is, dat het als een manier zien wordt om snel en gemakkelijk geld te verdienen en daarmee het leven kunnen veraangenamen. Het probleem is dat de realiteit juist andersom is, langzaam maar zeker verlies je jouw kapitaal en als je niet oppast al de financiële waarde die je in jouw leven opgebouwd hebt. En als gevolg daarvan een opbouw van psychische, relationele en maatschappelijke problemen zoals: werk verlies, school uitval, scheiding, dakloosheid, depressiviteit, suïcide, angststoornissen, emotieregulatiestoornissen etc.
Factoren die het verslavingsgedrag bij kansspelen kunnen doen ontluiken of versterken:
- Opgroeien in een gokomgeving. Bijvoorbeeld bij je familie, vrienden of in jouw cultuur wordt gokken om geld als normale bezigheid gezien. Bijvoorbeeld de ‘gezellige vaste kaartdagen’ zoals klaverjassen en jokeren om geld.
- Je houdt van risico’s nemen, het zit bij wijze van spreken in je bloed.
- De aantrekkingskracht van het er bijna zijn. De near miss is een bekend instrument in de kansspelindustrie die evenals winst een goed gevoel geeft. De illusie dat je er bijna bent, zorgt ervoor dat je je nog meer inzet en nog meer geld gaat inzetten. Net zoals je gewend bent bij sport en spel; je bent er bijna dus nog even doorgaan. Deze gok die een bijna winst opleverde, die toch echt voor de volle 100% mis is levert zoveel goed gevoel op dat het van invloed is op verslavingsgevoeligheid. Probleem hierbij is dat near misses georkestreerd kunnen worden, dus via manipulatie vaker gepresenteerd kunnen worden dan procentueel te verwachten is. Daarom wil Slicks dat de near misses het liefst helemaal niet meer vertoond worden bij gokkasten/fruitautomaten, en anders minder gepresenteerd worden dan procentueel te verwachten is. Dit kan gemakkelijk door software aanpassing.
- De illusie van control. Denken dat je invloed hebt op de uitkomst van een kansspel, die toch echt random is en blijft. Er zijn hele imperiums, ondernemingen en levens vergokt, omdat men dacht een winnend systeem te hebben.
- Slecht in toeval en kansberekening. Mensen zijn over het algemeen slecht in kansberekening en toeval. We denken dat onze nummers eens moeten vallen, de gokkast staat op springen etc. De wet op de grote aantallen zegt dat op een gegeven moment het gemiddelde 1:1 gehaald moet worden. Wat vaak vergeten wordt is dat het echt grote aantallen zijn en heel lang kan duren.
- Versterken van de motivatie om te gaan gokken. De kansspelindustrie is een meester in het bedenken van redenen, bereidwilligheid te kweken en een doel te geven, om een gokje te gaan wagen. De mens is gevoelig voor positieve bekrachtiging.
- Mond tot mond reclame van je gokvrienden. Bijvoorbeeld de jackpot van die machine/loterij staat al tijden hoog en moet ieder moment vallen.
- Gokken als een manier zien om even snel geld te verdienen. Ik heb iets meer geld nodig voor het kopen van een mooie tv. Even naar het casino of de speelhal, misschien heb ik geluk. Dus je hebt een behoefte en denkt deze door gokken te kunnen bevredigen. Als het uitkomt; zie je wel, en als het mislukt; ja jammer maar volgende keer beter.
- De wens gedachte. Vandaag schijnt de zon precies hetzelfde als op die dag dat ik won. Nu moet ik de gok gaan wagen want alle tekenen staan goed. Yes I can. Elke keer dat dit klopt zul je bevestigd worden in je wens gedachte, als je verliest zul je het gauw vergeten. Mensen zijn geneigd om slechte ervaringen te vergeten en de goede te benadrukken of te overdrijven.
- De aantrekkingskracht van het vele geld. Het is zoveel money! Weinig inzetten en toch miljonair kunnen worden. Dat is wat je voorgespiegeld wordt. Wat niet vertelt wordt is dat het verhoudingsgewijs geen eerlijke kans is. Één euro inzetten en 1 miljoen kunnen winnen terwijl de kans 1 op de 100 miljoen is. Dus hier is je euro bij deze berekening 1 cent waard. Een overvloed aan verschillende reclames, steeds weer herhaald zullen je op een gegeven moment over de streep helpen.
- De Fear Off Missing Out (FOMO). De angst om iets te missen is een natuurlijke reactie, waarbij mensen zich laten leiden door gevoelens en emoties. Het verdienmodel van loterijen (je zal maar in de straat/plaats wonen waar de hoofdprijs gevallen is en je hebt geen lot gekocht of nu komen de nummers uit van onze verjaardagen/leeftijden maar we hebben niet meegedaan) maar ook bij andere gokspellen aanwezig zoals: de roulette (nu moet mijn nummer komen, als ik nu niet inzet mis ik de winst en het bijbehorende lekkere gevoel), de gokkast/fruitautomaat (als ik nu niet gok of niet doorga dan haalt iemand anders de jackpot eruit), pokeren (als ik deze ronde mis dan had ik 2 Azen kunnen krijgen en dan mis ik de kans op een gegarandeerde winst) etc.
- Zelfstigma en publiekstigma. Een regelmatige gokker wordt al gauw als verslaafd gezien en zelf heb je ook niet echt een goed gevoel erover. Je kunt niet vrij over jouw gokken en bijbehorende gevoelens en gedachten praten met je partner of directe omgeving zoals: collega’s op het werk, vrijwilligerswerk, schoolmaten, familieleden etc. Alleen met andere gokkers durf je je hierover te uiten. Gevolg hiervan is dat de problematiek en het gokgedrag meestal in het verborgene blijft en pas als het te laat is en echt niet meer anders kan, wordt de problematiek zichtbaar. Tot die tijd blijft het een gevecht dat niet gewonnen kan worden. Je hebt geen kans op verbetering van jouw situatie alleen rigoureus stoppen zou kunnen helpen, maar dat is voor velen een brug te ver. Een stap die niet gezet kan worden, omdat de beheersing van de wil en weerbaarheid tegen de verleidingen ontbreken.
- Een groot kansspel aanbod “right into your face”. Makkelijke toegankelijkheid, diversiteit en dichtbij aanwezigheid van gokgelegenheden zorgt voor focus op gokken. Bijvoorbeeld in aanraking met gokken via je mobiel, de gokkasten in het café van je ouders, het Holland Casino en de speelhallen om de hoek, de buurttabakszaak/wedkantoor met grote gokreclames op het trottoir of voor het raam vlakbij etc. Maar ook games met lootboxen kunnen een begin zijn van een gokcarrière.
- Weinig geld hebben. Een laag inkomen en weinig vooruitzichten op een beter bestaan, zijn vaak ook redenen om een gokje te wagen. De droom op een beter leven is hier leidend aan. Juist hier is gokverslavingsgedrag het hardnekkigst.
- De uitgedragen illusie dat je een spel speelt. De veel gebruikte term in de Nederlandse kansspelindustrie is ‘verantwoord spelen’ wat refereert aan je jeugd waar spelen leuk, spannend en onschuldig is. Niks is minder waar, je gokt op de uitkomst van een kansspel. Een gok die ook nog eens van nature onverantwoord is, want door het uitkeringspercentage ben je altijd in het nadeel.